Phương Dung – Trang 2 – Tổ Chức Niềm Tin

17
Th9

Trẻ Em

Phát triển kỹ năng Toán học cho trẻ khiếm thính từ 5-11 tuổi

Đăng vào Tháng chín 17, 2021Tháng chín 17, 2021 bởi Phương Dung

Mọi người đều nghĩ rằng Toán học chỉ liên quan đến việc các con số, cách đếm số và tính toán nhưng ít ai nghĩ rằng ngôn ngữ trong toán học cũng góp phần quan trọng trong việc phát triển kỹ năng toán học.Phát triển ngôn ngữ cho trẻ và ngôn ngữ trong toán học cần được thực hiện đồng bộ một cách tự nhiên ở mọi lúc, mọi nơi.

Đối với trẻ khiếm thính trước khi muốn cung cấp bất kỳ một thông tin nào cho trẻ cần chú ý đến việc tạo môi trường nghe tốt cho trẻ đó là môi trường yên tĩnh, ánh sáng thích hợp,khoảng cách giữa người nói và người nghe phù hợp, đó là không xa quá 3 mét, máy nghe/ điện tử ốc tai đều phải hoạt động tốt, có môi trường nghe tốt sẽ giúp trẻ nghe rõ, dễ dàng tiếp thu kiến thức chính xác.

Tại sao phải chú ý đến việc phát triển kỹ năng lắng nghe cho trẻ khiếm thính?

Khi trẻ học bất kỳ ngôn ngữ nào, đều học thông qua việc lắng nghe, có nghĩa là nghe có chủ đích khác với việc nghe ngẫu nhiên, vì vậy việc nghe có chủ đích là kỷ năng mà trẻ khiếm thính hoặc trẻ điếc cần phải luyện tập thường xuyên.

Trẻ không gặp khó khăn trong việc nghe( trẻ nghe được) biết được nhiều thông tin nhờ vào việc nghe một cách ngẫu nhiên, ví dụ : trẻ bất chợt nghe được thông tin nào đó từ ba mẹ, người lớn, bạn bè hoặc từ Tivi…, đây là biểu hiện học một cách ngẫu nhiên của trẻ nghe được.

Đối với trẻ khiếm thính/ trẻ điếc không có cơ hội được tiếp cận thông tin bằng việc nghe một cách ngẫu nhiên,hầu như toàn bộ trẻ khiếm thính và trẻ điếc đều bị mất cơ hội trong việc nghe một cách ngẫu nhiên vì vậy trước khi cung cấp bất kỳ một thông tin nào đó cho trẻ khiếm thính hoặc trẻ điếc , bạn cần chú ý đến việc tạo môi trường nghe tốt để tập cho trẻ có thói quen chú ý lắng nghe thông qua sự hỗ trợ của máy trợ thính hoặc thiết bị cấy ốc tai.

Cung cấp ngôn ngữ toán học cho trẻ khiếm thính hoặc trẻ điếc

Cung cấp ngôn ngữ toán học cho trẻ khiếm thính hoặc trẻ điếc trong bất kỳ tình huống nào có thể, kể cả trong các giờ sinh hoạt hằng ngày : Vào giờ chơi, giờ ăn, giờ vệ sinh cá nhân, lúc đi mua sắm…

Sau đây là bảng gợi ý một số các ngôn ngữ toán học mà bạn có thể cung cấp cho con của bạn

Cung cấp thông tin về các dãy số tự nhiên	thứ tự trong dãy số từ 1 đến 10 nhiều hơn, ít hơn, bao nhiêu, đủ, không đủ, không có, trước đó, sau đó, đếm. Khi con bạn lớn dần, bạn có thể dạy thêm số 11 đến 20, thứ nhất, thứ hai, thứ ba. Làm quen với từ :’’Chục:” ví dụ 1 chục= 10
Những con số và ngôn ngữ điễn đạt so sánh sự vật, con người với số đếm.	Nhỏ/lớn, cao/thấp, gần/xa, trẻ/ già,( ít tuổi hơn/ lớn tuối hơn) nhiều/ít. Khi con bạn lớn dần, bạn có thể dạy thêm lớn hơn, cao hơn, cao nhất.
Những con số và ngôn ngữ biểu hiện sự thêm vào và lấy ra/ thay thế	Nhiều hơn, ít hơn, thêm vào và cộng vào. Tổng cộng là bao nhiêu? Lấy ra là bao nhiêu ? Gộp vào/tách ra, thêm vào bao nhiêu để có số lượng là (1/2…)Bỏ ra bao nhiêu để còn lại là (2/3/…)
Câu hỏi gợi mở	Bạn( con) đã làm cách đó như thế nào? Bạn( con) đã giải quyết nó như thế nào? Chúng ta sẽ làm gì tiếp theo đây? Đếm số, phân chia, sắp xếp, so sánh, giống nhau, khác nhau, danh sách, gấp đôi, một nửa hơn. Có bao nhiêu cái ( không đếm được ) Có bao nhiêu cái ( đếm được )
Ngôn ngữ miêu tả sự đo lường	Kích thước, to- nhỏ/bé, to hơn, nhỏ, nhỏ hơn, vừa đủ, không đủ, quá nhiều, quá ít, quá nhiều cái
Ngôn ngữ miêu tả độ dài	Dài, ngắn, cao ( chiều cao ), cao ( độ cao ), rộng, hẹp, sâu, nông, dày, mỏng, dài hơn, ngắn hơn, cao hơn ( chiều cao), cao hơn ( độ cao ), dài nhất, ngắn nhất, cao nhất, xa.
Ngôn ngữ miêu tả phương hướng	Phía trước, phía sau, thẳng, trái- phải.
Ngôn ngữ miêu tả vị trí	Trong, ngoài, trên, đằng trước, đằng sau, xung quanh, xuyên qua, gần, kế bên, phía trên, phía dưới, bên trong, bên ngoài.
Ngôn ngữ miêu tả hình dạng	Tròn, đường cong, lượn sóng, thẳng, dốc, góc, hai bên, nhọn, phẳng.
Ngôn ngữ định dạng hình học	Hình tròn, hình vuông, hình tam giác, ngôi sao, hình lập phương, hình nón, hình cầu.
Ngôn ngữ miêu tả thời gian	Hôm nay, ngày mai, hôm qua, sáng, chiều, đêm, ngày, giờ buổi trưa khi mọi người ăn xế, giờ học, giờ ăn trưa, giờ ăn tối, giờ đi ngủ, các ngày trong tuần, trước, sau, lát nữa, sớm.
Khám phá các mẫu, hình dạng và không gian	Hình khối: Khối hình vuông, chữ nhật hình tam giác, hình trụ…

Rất nhiều trẻ em có thể học ngôn ngữ toán học thông qua việc “học một cách ngẫu nhiên”, vì vậy nên hỗ trợ trẻ khiếm thính học ngôn ngữ toán học ở giai đoạn sớm nhất có thể (ngay sau khi đã được đeo máy trợ thính). Các hoạt động hàng ngày sẽ là cơ hội tốt nhất để trẻ được trải nghiệm và thực tập sử dụng các từ vựng toán học.

Một số phương pháp tham khảo trong việc giúp con bạn phát triển kỹ năng Toán học	Sử dụng cách này như thế nào?
Cung cấp thật nhiều cơ hội cho trẻ được sử dụng ngôn ngữ toán học trong đời sống hằng ngày	• Hãy gợi ý cho trẻ quan sát sự khác nhau về các kích cỡ của bát và thìa được dùng trong bữa sáng – Bạn hãy hỏi trẻ chúng lớn hay nhỏ? Hoặc giới thiệu cho trẻ biết sử dụng từ to và nhỏ ( Tô của mẹ thì to còn tô của con thì bé nè) Có bao nhiêu ngũ cốc được đổ vào mỗi bát? • Đếm dĩa và muỗng cho bữa tối. • Đổ nước từ bình vào bốn cốc. • Chia sáu chiếc bánh quy vào hai đĩa. • Gói một món quà sinh nhật của một người bạn – tờ giấy có đủ lớn không? • Thu dọn đồ chơi vào hộp – tất cả chúng có vừa vặn trong hộp không? Nếu không, chúng ta có thể làm gì ? • Nói về thời gian trong ngày – sáng, trưa, chiều hoặc thời gian trước khi ngủ. • Nhìn vào các họa tiết trên một đôi tất khi đem đi giặt- để xem nó hình gì nào? • Nhìn vào cây trong nhà hoặc trong vườn – có bao nhiêu cây cao hơn cây khác ? • Nhìn vào các mặt hàng bạn mua khi đi chợ, chẳng hạn như táo. Bạn sẽ mua bao nhiêu trái ? Chúng nặng bao nhiêu? Bạn sẽ mua gói lớn hay gói nhỏ?
Sử dụng các câu hỏi mở thay vì sử dụng các câu hỏi trả lời đúng/sai – điều này sẽ khuyến khích trẻ tự giải quyết các vấn đề của trẻ hoặc tìm ra nguyên nhân và giúp trẻ tư duy sáng tạo liên tưởng về toán học. Nó sẽ giúp con bạn phát triển khả năng giải quyết các vấn để, nguyên nhân và tư duy sáng tạo trong toán học.	Thay vì hỏi, “Chúng ta có đủ nước trong bình để tưới cây không?” mà hãy nên hỏi, “Chúng ta cần bao nhiêu nước để tưới cây?”, “Chúng ta nên sử dụng cái bình nào ?” và ” Tại sao bạn( con) chọn cái bình đó ?”
Nhìn vào các con số xung quanh nhà và khi đi ra ngoài. Khuyến khích con bạn nhìn vào các con số hiển thị trên các vật dụng xung quanh nhà và ở bên ngoài	Nói về ý nghĩa của những con số. Ví dụ: • Con số trên thiết bị điều khiển từ xa, • Con số ở trước cửa, • Con số trên lò vi sóng và đồng hồ hẹn giờ, • Số trang trong sách, • Số trên bộ tản nhiệt.

Bạn cũng có thể tạo một biểu đồ hoặc trang trí số trên tường nhà để giúp trẻ biết được thứ tự của dãy số tự nhiên. Hầu hết các hoạt động dành cho trẻ ở những năm đầu đời cũng sẽ luôn phù hợp cho cả trẻ khiếm thính.Bạn có thể dùng nhiều hoạt động đa dạng để chơi và nói chuyện với trẻ hoặc lặp đi, lặp lại một từ nhiều lần cho đến khi con bạn hoàn toàn hiểu hoặc con bạn cảm thấy đủ tự tin để sử dụng từ đó.

Bài viết được thực hiện bởi Niềm Tin và nhóm dịch thuật Sao mộc ( khoa Anh) trường Đại học kinh tế Tài chính UEF. Tài liệu được tham khảo từ nguồn https://www.ndcs.org.uk/deaf-child-worldwide.

16
Th9

Trẻ Em

Các giai đoạn phát triển ngôn ngữ cho trẻ khiếm thính từ 0 đến 24 tháng.

Đăng vào Tháng chín 16, 2021 bởi Phương Dung

Bài viết mong muốn gửi đến các bậc phụ huynh với nội dung liệt kê từng giai đoạn phát triển ngôn ngữ của trẻ ( nói chung).

Cần chú ý đến những đặc điểm tâm lý chung của trẻ qua từng giai đoạn để từ đó giúp phụ huynh có thể thực hiện một số các hoạt động giúp trẻ phát triển ngôn ngữ.

Bảng tổng hợp dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo, phụ huynh cần lưu ý mỗi trẻ đều khác nhau, kể cả quá trình phát triển ngôn ngữ cũng khác nhau, vì vậy cần dựa vào những gì đã đạt được để tiếp tục phát triển và mở rộng thêm vốn từ vựng cho trẻ.

Trong giai đoạn này trẻ không cần sử dụng phương pháp giảng dạy đặc biệt cụ thể nào cả, chỉ cần sử dụng phương pháp giao tiếp một cách tự nhiên, chơi và nói chuyện với trẻ, nắm bắt ý tưởng và đáp ứng những nổ lực giao tiếp của trẻ, trong những tình huống như vậy sẽ giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp một cách tự nhiên.

Giao tiếp và phát triển ngôn ngữ của trẻ trong giai đoạn từ 0 đến 3 tháng

Đặc điểm tâm lý chung của trẻ từ 0 đến 3 tháng	Hoạt động mà Phụ huynh có thể làm cho trẻ	Những hoạt động mà Phụ huynh nên cố gắng làm cho trẻ khiếm thính
1.Thích nhìn vào mặt của người thân, đặc biệt là gương mặt của mẹ. 2. Đôi lúc bắt chước gương mặt mẹ như nhíu mày, chúm môi. 3 Phát ra những âm như/ư ư ư/ hoặc /gơ gư / ê a/ 4.Biết lắng nghe, đặc biệt biết quay đầu hướng theo tiếng gọi của mẹ hoặc người thân. 5. Nếu giật mình khóc, nhưng nghe giọng của mẹ, vỗ về thì nín khóc.	1.Bế trẻ trên tay, mặt đối mặt nói chuyện với trẻ, với gương mặt biểu cảm hạnh phúc, buồn, vui, cười. 2. Giả vờ đủ kiểu khóc với những âm điệu khác nhau. 3.Nhại lại các âm mà trẻ phát ra kết hợp với các câu từ: Vi dụ: Bé : Gu Gu, a, a Mẹ: Gu Gu, a,a. sao vậy con? Con đói bụng rồi, bú bú thôi mà. 4.Sử dụng những âm của trẻ tạo ra những giai điệu vui nhộn. 5. Hát cho trẻ nghe bằng những lời nhạc êm dịu (hát ru).	Luôn dành thời gian nói chuyện với trẻ trong tất cả các hoạt động trong sinh hoạt hằng ngày. Hát hoặc hát ru cho trẻ, trẻ rất thích được nghe mẹ hoặc ai đó hát ru cho ngủ. Nên cố gắng thực hiện trong bất kỳ trường hợp nào (dù bé đã có máy hoặc chưa có máy trợ thính).

Giao tiếp và phát triển ngôn ngữ của trẻ trong giai đoạn 6 tháng

Đặc điểm tâm lý chung của trẻ 6 tháng	Hoạt động mà Phụ huynh có thể làm cho trẻ	Những hoạt động mà Phụ huynh nên cố gắng làm cho trẻ khiếm thính
1.Bắt đầu xâu chuỗi những âm thanh lại với nhau, chuẩn bị cho các mẫu lời nói bập bẹ. Vi dụ như: /aa, e,uuu, eee/ 2. Bắt đầu sử dụng lời nói có mục đích, như la hét/ khóc lớn để mọi người chú ý đến. Vi dụ: Sẽ khóc to khi phát hiện không có mẹ bên cạnh. 3.Biết lắng nghe những âm thanh quen thuộc và biết dự đoán chuyện sắp xảy ra Vi dụ: Vươn người lên, khi nghe giọng nói của mẹ phát ra ở ngoài cửa, vì biết mẹ sẽ vào phòng để bế trẻ. 4.Biết chơi với đồ vật, nhưng cách chơi là thường: dùng tay đập, lắc, ngậm trong mồm/miệng hoặc ném đi. 5. Biết thể hiện cảm xúc bằng gương mặt. Vi dụ: cười lớn khi thích, nhăn mặt chu miệng khi không thich điều gì. 6. Biết tên gọi của mình và bắt đầu phồng miệng để nói:” Không:” 7.Biết tham gia chơi trò chơi với ba mẹ, bạn hoặc người khác.	1.Nhại lại những chuỗi âm mà bé phát ra, sau đó cung cấp thành cụm từ có ý nghĩa: Vi dụ: Bé phát âm: /aa, e, uuu, eee/ Mẹ nói :/aa,e,uuu,eee/ Ah, Mẹ đây. 2.Nếu bé khóc to với mục đích để tìm mẹ hoặc gây chú ý với mọi người, mẹ có thể cung cấp từ thể hiện cảm xúc trong tình huống này. Vi dụ: Bé khóc to tìm mẹ. Mẹ: Ah Mẹ đây! Con sợ hả, con sợ mẹ ơi, (vỗ về, mẹ biết rồi con sợ). Nên tập cho bé có thói quen thay phiên nhau trong khi nói và trong khi chơi. Tham gia chơi cùng với bé, nhưng ba mẹ nên cố gắng nói về những gì mà bé đang quan tâm. Ví dụ: Bé đang chơi với 1 cái hộp, bé dùng tay đập cái hộp Mẹ: Cái hộp này cứng quá! Có gì trong cái hộp nhỉ?	Cho trẻ chơi với sách, có thể trong giai đoạn này trẻ sẽ ngậm sách, ném sách đi, nhưng đừng vội thất vọng, hãy để cho trẻ khám phá sách, vì đây là giai đoạn tốt nhất để giúp trẻ hình thành mối quan tâm về sách. Ba mẹ có thể sử dụng đồ chơi là chiếc tàu hỏa, con heo nhỏ bằng nhựa… Cách chơi: Dùng tay kéo chiếc tàu hỏa nhỏ chạy 1 vòng tròn phía trước mặt trẻ, ngay tầm nhìn của trẻ. Ba mẹ vừa kéo vừa bắt chước tiếng tàu hỏa và nói: Ôi tàu hỏa chạy nha! Xịt xịt xịt. Đến trạm rồi Tu tu tu! cố gắng cho bé quan sát thấy miệng của bạn trong lúc nói, để bé có thể bắt chước cách phát âm /xịt/ xịt/ và /tu tu tu/. Nên nhớ rằng không ép trẻ phát âm hoặc dạy trẻ nói từ Xịt và Tu Tu. Tạo nhiều cơ hội để bé tiếp cận và phát triển kỹ năng giao tiếp. Vi dụ cho bé ngồi trên xích đu Khi Mẹ đẩy bé ra xa mẹ nói : Tạm biệt, lúc mẹ kéo Bé gần mẹ nói: Xin chào. Trò chơi mà Bé thích nhất trong giai đoạn này là được chơi Ú Òa cùng mẹ và được mẹ cù lét để tạo ra tiếng cười.

Giao tiếp và phát triển ngôn ngữ của trẻ trong giai đoạn 9 tháng

Đặc điểm tâm lý chung của trẻ 9 tháng	Hoạt động mà Phụ huynh có thể làm cho trẻ	Những hoạt động mà Phụ huynh nên cố gắng làm cho trẻ khiếm thính
1.Bé biết chỉ vào đồ vật, đôi lúc bé cố ý sử dụng cách này để giao tiếp với mọi người xung quanh. 2.Hiểu được từ và những cụm từ thân quen như: Ba mẹ, bình sữa, đi nào, ngủ thôi, ẹ về rồi, đi chơi nha, Mum mum nha, sữa đâu rồi… 3.Phát ra những âm mới hơn, có thể rõ hơn bằng cách biết kết hợp các âm lại với nhau ví dụ như: Bum bum hoặc mama. Các âm mà bé phát ra gần như để chuẩn bị cho việc phát ra lời nói: Vi dụ như để gọi Mẹ/Má/, bé bắt đầu phát âm Mama trước hoặc để chuẩn bị nói Ba, thì bé thường phát ra các âm /bum/ hoặc/ bam/. 4.Thường dùng cử chỉ điệu bộ đế giao tiếp. 5.Biết chia sẻ sự chú ý đến người khác ví dụ như bé thích một món đồ chơi nào đó, biết kéo tay mẹ và chỉ vào đồ chơi mà trẻ thích hoặc đưa cho mẹ xem đồ chơi mà trẻ đang chơi. 6. Thường thích chơi trò chơi: Mở -Đóng nắp hộp, bỏ vào lấy ra, chồng đồ vật lên cao, di chuyển đồ chơi như kéo đi, chất từng đống đồ chơi. 7. Biết lắng nghe nhạc, hoặc thích nghe ai đó đọc thơ. 8.Biết xem chương trình Tivi dành cho trẻ em, nhưng rất thích có ai ngồi xem cùng. 9. Biết đi tìm kiếm nơi phát ra nguồn âm thanh lạ.	1.Sử dụng những từ và cụm từ đơn giản và lặp đi lặp lại để giúp trẻ hiểu. 2.Nói hoặc dùng ngôn ngữ ký hiệu kết hợp với lời nói, cử chỉ điệu bộ kết hợp với lời nói để biểu hiện những suy nghĩ, ý tưởng mà bạn đang cùng quan tâm với bé. Ví dụ: Bé đang nhìn gấu bông, tỏ vẻ thích gấu bông. Mẹ: Gấu bông đẹp quá ta, con thích à. Có thể dùng cử chỉ điệu bộ hoặc ngôn ngữ dấu +lời nói để giao tiếp với trẻ (trong trường hợp chưa có máy trợ thính). Tận dụng cơ hội trong sinh hoạt hằng ngày, giờ ăn, giờ tắm để nói chuyện, giúp bé hiểu ý tưởng của mẹ nhiều hơn đồng thời phát triển số vốn từ cho bé. Bắt đầu sử dụng các từ biểu hiện cảm xúc với các tình huống thực tế. Ví dụ: Ba vui kìa! Mẹ buồn!	Cho bé xem các loại sách có hình ảnh to, vui nhộn, nhiều màu sắc, các loại sách như thế luôn gây sự thích thú cho trẻ trong độ tuổi này. Cùng trẻ xem các chương trình truyền hình dành cho trẻ em, nói hoặc sử dụng ngôn ngữ ký hiệu kết hợp với lời nói để giúp bé hiểu về những gì đang diễn ra trong chương trình. Chơi trò chơi đi tìm đồ vật, có thể dấu một món đồ chơi nào đó của bé, dưới gối, nệm, rồi yêu cầu bé tìm. Đồ chơi cho trẻ trong giai đoạn này, không cần phải là những món đồ chơi đắt tiền, có thể là các loại vòng để trẻ có thể xâu lại với nhau, các loại hộp để trẻ có thể xếp chồng lên nhau hoặc chất đống lại với nhau, có thể sử dụng các vật dụng quen thuộc với trẻ như muỗng/thìa (cần lưu ý đến độ an toàn của vật dụng, trước khi cho bé chơi). Tiếp tục duy trì việc hát và múa cho bé xem hoặc đọc những bài thơ ngắn dành cho trẻ em, kết hợp với việc diễn đạt những hành động miêu tả nội dung bài thơ cho bé nghe. Nếu bé có những biểu hiện bắt chước hành động theo ba mẹ, thì nên có sự thay phiên nhau giữa ba mẹ và bé.

Giao tiếp và phát triển ngôn ngữ của trẻ trong giai đoạn 12 tháng

Đặc điểm tâm lý chung của trẻ	Hoạt động mà Phụ huynh có thể làm cho trẻ	Những hoạt động mà Phụ huynh nên cố gắng làm cho trẻ khiếm thính
1. Đã biết di chuyển- Một số trẻ đã biết đi trong giai đoạn này, số khác thì bò rất vững, nhanh nhẹn chui qua bàn ghế, hoặc bất cứ đồ vật gì. Vì vậy trong độ tuổi này, người lớn không thể nào bắt trẻ phải ngồi yên lặng tại một nơi nào đó. 2.Khi trẻ lên 1 tuổi, trẻ đã biết nói từng từ một, biết sử dụng cử chỉ điệu bộ để giao tiếp, nhưng đôi khi chỉ có người nào gần gũi với trẻ mới hiểu được ý nghĩa mà trẻ muốn nói. 3.Biết làm theo một số yêu cầu đơn giản của người lớn, như biết chỉ vào tai, mắt, mũi, nếu mẹ yêu cầu. Biết bắt chước một số thói quen đơn giản của người thân. 4. Biết chơi trò chơi đóng vai, thường chơi với búp bê hoặc gấu bông, nhưng ở mức độ đơn giản, và thông thường chỉ lặp lại thói quen trong sinh hoạt hằng ngày. Vi dụ như giả vờ lau mặt cho búp bê, cho ăn và thậm chí mang theo búp bê lên giường để ngủ chung	1.Luôn đáp lại những nổ lực giao tiếp của bé bằng cách lặp lại những từ mà trẻ nói, rồi lại mở rộng thêm từ cho trẻ. Ví dụ như: Bé: Chỉ vào xe gắn máy và nói Mẹ đi! (ý muốn kêu mẹ lấy xe chở đi chơi). Mẹ cười: Mẹ đi! Ừm Mẹ chở con đi chơi nha (mẹ cũng có thể cười và nói kết hợp với ra dấu cho bé hiểu). 2.Tiếp tục giới thiệu những từ mới gần gũi với trẻ trong sinh hoạt hằng ngày và trong đời sống. Vi dụ: Mẹ có thể giới thiệu thêm cho trẻ về cái ca, mặc dù từ trước đến giờ mẹ cho bé uống nước bằng cái ly. Mẹ có thể chỉ cho bé xem sấm sét khi có trời mua, mặc dù trước đó bé chỉ biết xem mưa mà thôi. 3.Tiếp tục sử dụng các từ thể hiện cảm xúc, nhưng mở rộng thêm. Vi dụ: Có thể mở rộng thêm: Hôm nay ba vui quá nha! (thay vì lúc trước chỉ nói ba vui kìa). 4. Hướng dẫn trẻ nhập vai chi tiết hơn trong trò chơi đóng vai. Vi dụ: Hướng dẫn trẻ giả vờ ru búp bê ngủ, khi bé mang búp bê lên ngủ chung. 5. Hãy luôn là bạn của trẻ, đừng biến bạn trở thành là Giám đốc, luôn ra lệnh và ép trẻ nói.	1. Luôn tranh thủ thời gian để nói chuyện với trẻ trong mọi tình huống, kể cả những lúc mà bạn có cảm giác như là trẻ không nghe và không chú ý.Vi dụ : Ba/Mẹ thông báo: Đến giờ ăn rồi ! trong lúc bé còn đang mãi chơi với búp bê, trong tình huống này Ba /mẹ vẫn kiên trì nói lời thông báo, có thể đến gần, đối diện với trẻ để nhắc lại lời thông báo,không nên im lặng đến lấy búp bê của trẻ, rồi đưa trẻ vào phòng ăn. 2. Bắt đầu tăng cường trò chơi đóng vai với trẻ, nhưng yêu cầu trẻ nhập vai với những hoạt động chi tiết hơn như: nấu cơm cho búp bê ăn, khám bệnh và cho Gấu bông uống thuốc. 3.Chơi trò chơi Chiếc hộp/túi thần kỳ, bỏ một vài vật/ đồ dùng vào hộp, rồi yêu cầu trẻ mở nắp hộp và tìm chúng. 4.Cùng trẻ xem tranh trong sách trẻ, nhưng yêu cầu trẻ cho Búp bê hoặc Gấu bông ngồi bên cạnh trẻ, rồi bạn sẽ thấy trẻ sẽ đọc sách cho Búp bê và Gấu bông vào một lúc nào đó. 5. Tiếp tục cùng xem chương trình dành cho Trẻ em trên truyền cùng với trẻ và cùng nói hoặc sử dụng ngôn ngữ ký hiệu + lời nói để chia sẻ ý tưởng lẫn nhau, miêu tả hoặc giải thích về nội dung mà bạn và trẻ đang xem.

Giao tiếp và phát triển ngôn ngữ của trẻ trong giai đoạn 18 tháng

Đặc điểm tâm lý chung của trẻ	Hoạt động mà Phụ huynh có thể làm cho trẻ	Những hoạt động mà Phụ huynh nên cố gắng làm cho trẻ khiếm thính.
1.Biết dùng tay chỉ vào sách và hình mà trẻ thích, đi chập chững hoặc đã đi vững rồi. 2.Biết bắt chước theo người lớn. 3.Dùng được rất nhiều từ và cụm từ để giao tiếp với người khác. 4.Biết bắt chước một vài hoạt động của người lớn như nhón chân để bỏ áo quần vào máy giặt.	1.Lặp đi lặp lại nhiều lần để trẻ có cơ hội được nghe từ câu nhiều hơn. 2. Sử dụng ngôn ngữ ký hiệu + lời nói hoặc nói với trẻ về những gì trẻ đang làm và đang quan tâm. 3.Tiếp tục lặp lại những từ của trẻ nhưng chú ý mở rộng thêm câu nói, để duy trì được cuộc hội thoại với trẻ. Đật câu hỏi để gợi ý trẻ đưa ra nhận xét hoặc giúp trẻ đưa ra nhận xét Vi dụ Nếu bỏ thêm đường vào ly nước cam thì nước cam sẽ có vị gì? Nếu Gấu bông bị sốt thì nên làm gì? 4.Đặt câu hỏi mang tính chọn lựa để trẻ có thể biết thêm từ mới hoặc nhớ lại từ đã biết. Vi dụ: Mẹ đưa bánh mì với bánh kem và hỏi trẻ: Con muốn ăn bánh mì hay bánh kem nào?	1.Cho trẻ xem một quyển sách do bạn làm cho trẻ, đặc biệt sách có những hình ảnh gia đình của trẻ, những người mà trẻ yêu mến hoặc có những con vật, đồ chơi và hoạt động nào mà trẻ ưa thích nhất. Bạn có thể làm trên ipad, Smartphone… để trẻ và bạn cùng xem. 2. Đọc sách cho trẻ nghe, nhưng chọn những quyển sách mà trẻ đã nghe qua rồi, để từng bước gợi ý cho trẻ kể lại một vài đoạn trong sách. Bạn có thể gợi ý cho trẻ kể lại bằng cách giả vờ bỏ qua một vài trang sách để trẻ tự phát hiện và nói cho bạn biết. Bạn cũng có thể ngắt ngang câu chuyện bằng cách đóng sách lại… để trẻ tự nguyện tìm và đọc lại cho bạn. Trẻ rất thích nghe đi, nghe lại một câu chuyện mà trẻ quan tâm nhất, bạn có thể cho trẻ được tự chọn sách mà trẻ thích trên kệ đựng sách của trẻ.Đôi khí bạn cho trẻ chọn loại sách mà trẻ thường xuyên đọc với loại sách mà trẻ không quan tâm Vi du bạn đưa ra hai loại sách truyện dành cho người lớn và sách truyện dành cho trẻ để trẻ tự chọn, điều này sẽ làm cho trẻ cảm thấy như được làm người lớn. Chơi trò chơi đóng vai nhưng đôi khi lồng ghép với trò chơi giả vờ nói chuyện thông qua điện thoại. Cho trẻ xem Tivi truyền hình, nhưng hãy xem cùng trẻ và cùng nói và thảo luận với nhau về những gì mà trẻ đang quan tâm khi đang xem, đừng để trẻ xem Tivi khi không có ai bên cạnh.

Giao tiếp và phát triển ngôn ngữ của trẻ trong giai đoạn 24 tháng (2 tuổi).

Đặc điểm tâm lý chung của trẻ	Hoạt động mà Phụ huynh có thể làm cho trẻ	Những hoạt động mà Phụ huynh nên cố gắng làm cho trẻ khiếm thính.
1.Trẻ lên 2 tuổi biết dùng ngôn ngữ để giao tiếp (có thể dùng cả hai ngôn ngữ nói hoặc ngôn ngữ dấu kết hợp với âm giọng hoặc từ), cho dù biết dùng cả hai ngôn ngữ, nhưng trẻ thích đặt tên cho mọi thứ theo ý riêng của trẻ Vi dụ: Con chó, trẻ sẽ không kêu Chó mà gọi là gâu gâu theo ý của trẻ.Ngoài ra trẻ biết trả lời câu hỏi đơn giản, biết yêu cầu sự giúp đỡ, biết đòi hỏi và còn biết nhiều thứ khác nữa, như biết bắt chước lời nói của người lớn hoặc hành động của người lớn. 2.Biết tạo ra những cụm từ hoặc câu, biết kết hợp sử dụng cử chỉ điệu bộ với lời nói để miêu tả việc gì đó. 3.Khả năng tiếp thu từ vựng và câu rất nhanh. Từ vựng của trẻ trong độ tuổi này rất đa dạng bao gồm động từ, danh từ và một số tính từ để miêu tả và để giải thích cảm giác của trẻ cho mọi người biết. 4. Trẻ tham gia chơi trò chơi đóng vai với mức độ chi tiết hơn. Vi dụ : Khi trẻ còn nhỏ, trẻ chơi đóng vai làm người lái xe, thì chỉ cần 1 chiếc ghế ngồi, rồi dùng tay huơ huơ giả vờ làm tay lái, nhưng trong độ tuổi này, trẻ biết đi tìm cái vòng nhỏ để làm tay lái (vô- lăng), thậm chí đặt thêm 1 cái ghế bên cạnh, rồi đặt tiếp hai cái ghế phía sau để giống như 1 chiếc xe thật.	1.Tập trung lắng nghe những gì con bạn nói với bạn, để kịp thời đáp ứng và phản hồi với con trẻ, đặc biệt trong thời gian này bạn nên chú ý lắng nghe trẻ nói gì, đừng tập trung quá nhiều vào việc con bạn nói như thế nào, đừng luôn chỉnh sửa cách phát âm của trẻ và cách giao tiếp của trẻ,điều này chỉ khiến trẻ nản lòng và không thích giao tiếp, vì khi trẻ lên 2 tuổi thường sử dụng câu sai cú pháp và cách phát âm chưa rõ,thay vì dành thời gian sửa sai cho trẻ, thì nên cung cấp những mẫu câu đúng cho trẻ trong tình huống tự nhiên.Vi dụ Bé nói: Mẹ! Cơm ăn. Mẹ nói: Ồ! mẹ cho con ăn cơm nha, con đói bụng rồi à. Không nên làm điều này Bé nói: Mẹ! Cơm ăn. Mẹ nói: Cái gì? Con phải nói là mẹ cho con ăn cơm chứ! Nói lại cho đúng nào (nếu bị chỉnh sửa mãi như thế, bé sẽ cảm thấy nản lòng và không thích giao tiếp với mẹ nữa). Cố gắng dành thời gian giao tiếp với trẻ và sử dụng đa dang từ và câu khi giao tiếp. Tiếp tục sử dụng việc lặp lại những từ, câu hoặc cấu trúc câu chưa chuẩn của trẻ nói, sau đó cung cấp mẫu câu đúng cho trẻ ngay trong tình huống hiện tại.	Dành thời gian đọc sách cho trẻ nghe, đặc biệt cho trẻ xem những hình ảnh của gia đình trong sự kiện đặc biệt nào đó, bạn và trẻ cùng ôn lại những kỹ niệm vể sự kiện đó thông qua việc hội thoại, điều này giúp phát triển khả năng ghi nhớ và tường thuật của trẻ.Đây cũng là cơ hội giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp thông qua buổi hội thoại giữa bạn và con trẻ. Chơi trò chơi tìm vật, do trẻ đã lớn hơn, nên cho trẻ tìm cùng một lúc với 2 đồ vật. Trò chơi này có thể thực hiện trong nhà hoặc khi đi Siệu thị hoặc chơi ngoài trời. Những trò chơi như thế này giúp trẻ nhớ lại ngôn ngữ mà việc này sẽ giúp trẻ rất nhiều khi trẻ bắt đầu đi học.

Bài viết được thực hiện bởi Niềm Tin và nhóm dich thuật Sao Mộc ( Sinh viên khoa Anh trường Đại học Kinh Tế UEF), Tài liệu được tham khảo theo nguồn www.ndcs.org.uk

15
Th9

Câu Chuyện, Trẻ Em

Trẻ tăng động giảm chú ý (ADHD)

Đăng vào Tháng chín 15, 2021Tháng mười một 10, 2024 bởi Phương Dung

ADHD được viết tắt bởi các chữ tiếng Anh:

Attention Deficit : Thiếu Chú Ý

Hyperactivity Disorder : Rối loạn tăng động

Trẻ ADHD có những biểu hiện gì?

Là trẻ luôn có hành vi không tập trung, hiếu động, bốc đồng, một số trẻ hội tụ đủ 3 hành vi : Không tập trung, hiếu động, bốc đồng.

Có một số trẻ có xu hướng chủ yếu là hiếu động và bốc đồng, trong khi những trẻ khác lại chỉ có những biểu hiện không tập trung.

Các dấu hiệu khác : Có biểu hiện thường tập trung rất lâu vào công việc hay 1 hoạt động nào đó, lưu ý rằng công việc và hoạt động đó,phải là công việc và hoạt động mà trẻ thích, nhưng nếu công việc và hoạt động đó mà trẻ không thích, thì điều này trở thành 1 vấn đề khó khăn đối với trẻ.

Nguồn gốc nghiên cứu về trẻ ADHD : Trẻ ADHD được nghiên cứu ghi nhận lần và được xác định bởi Giáo sư George Frederick Still,trong thời gian trên 100 năm, ông được mệnh danh là cha đẻ của khoa nhi tại nước Luân Đôn.

Ông là một giáo sư đâu tiên trong nước, đã đưa ra những vấn đề về các trẻ em có những biểu hiện gặp khó khăn trong việc tập trung, có tính khí dễ gây hấn,thách thức, chống lại kỷ luật,nhưng lại có trí thông minh bình thường.

Trong những năm kế tiếp, khoa học đã từng bước đưa ra những định nghĩa về tên gọi nhằm điều chỉnh và gia tăng sự hiểu biết của cộng đồng về đối tượng trẻ này.

Nhận diện về trẻ ADHD :

1.Không chú ý, khó tập trung vào công việc, hoặc không có khả năng tổ chức.

2. Triệu chứng thứ hai: Luôn tăng động

3. Triệu chứng thứ 3: Dễ gây hấn.

ADHD là một dạng khuyết tật khởi đầu trong giai đoạn thơ ấu,đặc biệt hậu quả của loại khuyết tật này là mãn tính và lan tỏa những khó khăn trong suốt quá trình đi học, như là kỹ năng xã hội và kỹ năng thích ứng, cùng với các hoạt động hằng ngày(Theo định nghĩa của Goldstein & Ellison 2002, p. 90 ).

Ngoài ra trẻ còn có những biểu hiện rõ rệt, tại thời điểm đi học, gặp khó khăn trong học tập,khó thích ứng với những qui định trong trường, kết quả học tập hoặc hành vi ứng xử luôn là mối lo âu của các bậc cha mẹ và giáo viên.

Có hai vấn đề thường xảy ra với trẻ ADHD khiến các bậc phụ huynh và giáo viên luôn lo âu về trẻ.

1. Hành vi : Tăng động/ bốc đồng

2.Nhận thức: Sự mất tập trung làm ảnh hưởng đến kết quả học tập.

Đặc biệt là hai vấn đề này luôn được đan chéo với nhau.

*Mất tập trung là đặc điểm của trẻ:

1.trẻ thường không chú ý đến chi tiết, luôn mắc lỗi bất cẩn khi đi học, thường làm mất bút,vở,đồ dùng học tập.

2.Không lắng nghe và làm theo sự hướng dẫn của giáo viên.

3.Tránh các nhiệm vụ đòi hỏi nhiều nổ lực.các hoạt động mang tính tổ chức,sắp xếp.

4.Không có khả năng bắt đầu/ khởi động và hoàn thành nhiệm vụ được giao.

5.Có thể khó ngủ, do có nhiều suy nghĩ vào ban đêm.

*Hành vi tăng động/ bốc đồng của trẻ luôn làm mọi người cảm thấy lo lắng, phụ huynh thường than phiền rằng:” Không thấy ở yên chút nào, lăng xăng mãi”

1.Luôn di chuyển, bồn chồn, luôn ngồi dậy, không tự kiểm soát được bản thân.

2.Nói chuyện thường xuyên, gặp khó khăn trong việc phản ứng để giải quyết bất kỳ một vấn đề hoặc 1 tình huống nào đó bất ngờ.

3.Có những hành vi như vặn vẹo tay/ chân, rời khỏi chỗ ngồi, leo trèo vào các thời điểm không thích hợp, điều này làm ảnh hưởng đến các bạn trong lớp.

4.Trả lời câu hỏi, trước khi người hỏi kết thúc, không biết chờ đợi đến phiên hoặc lượt mình nói trong các cuộc hội thoại.

5.Khó duy trì các trò chơi tĩnh (xâu hạt), luôn phá vở , thời gian yên tĩnh hoặc làm gián đoạn các hoạt động của người khác

*Hai vấn đề nêu trên dẫn đến những hậu quả như sau:

Ảnh hưởng đến sự phát triển nhận thức và trình độ học vấn, nói cách khác là làm chậm đi khả năng nhận thức của trẻ.

Đặc biệt ở tuổi trưởng thành, người có di chứng ADHD thường chịu nhiều ảnh hưởng như có biểu hiện vô tổ chức gây trở ngại trong việc tìm kiếm việc làm, dễ phá vở các mối quan hệ chung quanh và thường đưa ra những quyết định bốc đồng.

Với các khí chất đặc trưng trẻ ADHD luôn gặp khó khăn trong môi trường kỷ luật, cứng nhắc với thời gian, sự tự chủ ngày càng tăng, trở thành người hướng ngoại, có khuynh hướng hoạt động nhiều hơn là ngồi im lặng nghiên cứu .

Tuy nhiên trẻ lại sở hữu một khí chất, được xem có giá trị đó là khí chất: kiên cường và tự phát nếu hoạt động đó là sở thích của trẻ.

Bài viết có tham khảo tài liệu từ khóa họchttps://freecourses.derby.ac.uk.

Niềm Tin

10
Th9

Câu Chuyện

Bước trưởng thành của con với một trang Web

Đăng vào Tháng chín 10, 2021Tháng mười hai 5, 2023 bởi Phương Dung

Có người chỉ mất ít thời gian là tìm ngay ra kết quả của một công việc, nhưng có người lại phải mất nhiều thời gian mới tìm ra được kết quả, không ai xa lạ hơn là chính tác giả của bài viết, xin được sử dụng bí danh là Mẹ gà trong bài viết để ám chỉ một người không biết gì về WEB nhưng lại cứ phải tiếp cận với WEB.

Mẹ Gà rất muốn có một trang WEB để chia sẻ các thông tin liên quan đến các bạn nhỏ có khó khăn đặc biệt, mong muốn đơn giản vậy thôi mà đã bao lần để rơi mất.

Lần 1: Trải nghiệm trang WEB

Câu chuyện bắt đầu là khi bạn nhỏ của mẹ Gà còn là một cậu học sinh lớp 7, bạn có một đam mê với chiếc máy vi tính, bạn luôn tìm hiểu về những hoạt động của máy vi tính, bạn luôn nài nỉ mẹ cho bạn mượn máy để làm việc riêng và đã có lần mẹ Gà sợ bạn trở thành một bạn nghiện Game.

Nhưng không bạn bắt đầu tìm hiểu và nhen nhúm làm cho mẹ một trang WEB như mẹ mong muốn với lời giải thích bông lung là một trang Blog gì đó, mẹ Gà chả hiểu gì cả, nhưng cũng cùng con viết , viết rồi tạo hình ảnh…Cuối cùng thì trang Blog không thể sử dụng được vì hết thời hạn sử dụng miễn phí.Hai mẹ con Gà đành tiếc muối hủy bỏ.

Lần 2: Nỗi ray rứt

May mắn thay có hai người ân nhân là bạn Phạm Thị Trong, bạn Vương Thảo Vy đã gửi tặng kinh phí cho mẹ Gà xây dựng trang WEB và người thiết kế trang WEB chính là bạn Trần Thu Thắm với cái tên là concothe.com và bạn Thủy là người đăng bài.

Trớ trêu thay, giai đoạn này là giai đoạn khó khăn nhất của Mẹ Gà, tất cả công việc mà mẹ Gà thực hiện đều luôn phải đấu tranh giữa hai tư tưởng:” Từ thiện :”và :” Từ thiện theo hướng phát triển:” khi triển khai một số các dự án hỗ trợ trẻ khuyết tật tại Củ chi.

Còn bạn nhỏ của mẹ Gà bận rộn với việc học tập, nhưng thời gian đó bạn lại quan tâm đến phần cứng của máy vi tính luôn dùng tuột vít để tháo lắp máy vi tính và cuối cùng có hai cái thùng máy vi tính bị hư hỏng được xếp vào một góc phòng.Mẹ Gà thì như người bị căng thẳng thần kinh mà phải cố kìm chế cảm xúc tức giận, bởi trước mắt mẹ Gà là một cậu học sinh mới học lớp 8 nên đành chịu và thế là trang WEB không có ai chăm sóc.

Thật sự cảm thấy rất có lỗi với bạn Trong, bạn Vy và bạn Thắm.

Lần 3: Làm một tên phá nát trang WEB

Đi học cùng nhau trong lớp học Hạt Nhân Thay Đổi 2017 gặp rất nhiều những nhân tài trong lớp học, đôi lúc cảm thấy thán phục với những người bạn có những suy nghĩ và những hành động tốt đẹp cho Cộng đồng.

Mẹ Gà đã làm quen với bạn Nguyệt, một người năng động nhiệt tình, nếu ai đó có cơ hội được làm việc và nghe bạn ấy nói chuyện thì sẽ thấy như được tiếp sức và truyền thêm năng lượng làm việc, bạn ấy có một cách diễn giải truyền cảm, nhiệt tình hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn ở khu vực miền núi.

Thông qua lời giới thiệu của bạn Nguyệt ,mẹ Gà đã gặp một bạn với vai trò admin giúp mình tạo nên một trang WEB, vốn dĩ là mẹ Gà nên bạn admin có nói gì cũng gật, có hình dung nhưng thứ hình dung trong đầu mẹ Gà chỉ là một cái bóng thì phải.Trang Web lại được làm ra với tên tochucniemtin.vn.

Mẹ Gà xách laptop đi học cách đăng bài, tải hình v.v.v.Bạn nhỏ của mẹ Gà khen : Ô! Mẹ mình lúc này siêu nha:” nhưng chỉ là khen thôi chưa chú trọng vào trang WEB của mẹ, bởi bạn ấy mới học lớp 9 và tiếp tục bận rộn với việc học tập.

Rồi một ngày đẹp trời kia, mẹ Gà mở từng trang, đọc từng chữ tiếng Anh rồi táy máy nhấp từng con chuột,mỗi lần nhấp chuột thì thấy trang chủ có đổi thay từng cái nhỏ ví dụ như thêm chuyên mục và cứ thế mà làm. Cuối cùng kết quả là Nó rất là tệ hại, không thể quản lý được nữa.

Mẹ Gà thật sự rất là xấu hổ và lo lắng, một đêm nọ, mẹ Gà tâm sự với bạn nhỏ và yêu cầu bạn ấy xem lại trang WEB, như thể khám bệnh cho một trang WEB .

Bạn mở màn hình bấm chuột phụp! Phụp rồi quay qua nói với mẹ rằng : Mẹ ơi! Con xin thành thật chia buồn cùng mẹ. Nó trầm trọng lắm rồi, nhưng con không có đủ sức làm lại.

Thế là chấm dứt!!!

Lần 4: Cái phao cứu sinh và sự cố bất ngờ.

Mẹ Gà lẳng lặng chẳng dám nói ai, bạn nhỏ của mẹ Gà đã hoàn tất lớp 9, bước vào ngưỡng cửa cấp 3, nhưng bạn rất đam mê về Công Nghệ Thông Tin, bạn vừa học cấp 3, vừa trải nghiệm với việc học nghề Quản trị mạng trong thời gian này.

Trong lúc loay hoay với nỗi đau thầm kín, thì bạn Ân là thành viên của lớp học HNTĐ 2017 đã gợi ý cho mẹ Gà làm lại trang WEB. Ôi! Hồi sinh rồi. Bạn Ân có một dáng vẻ điềm đạm, chân tình, có tinh thần trách nhiệm với công việc kể cả lời nói.

Bạn Ân đã kết nối mẹ Gà với các bạn sinh viên khoa Công nghệ Thông Tin trường Đại học UEF, một lần nữa mẹ Gà có cơ hội được học tiếp và hình dung được là tên miền, hosting nhưng mọi thứ đều nhờ vào các bạn sinh viên khoa Công nghệ thông tin của trường từ việc đăng bài đến tải hình ảnh lên ( tochucniemtin.com.vn)

Mẹ Gà có máu luôn muốn được tự trải nghiệm các thao tác đăng bài, up bài lên, nhưng ông trời không chìu lòng.Mẹ Gà lúng túng và gặp rất nhiều khó khăn trong việc đăng bài.Một lần nữa mẹ Gà tiếp tục kêu cứu bạn nhỏ, lại tiếp tục ngồi trước màn hình bấm phụp, phụp, rồi quay lại nhìn mẹ: Mẹ ơi! Không biết giải thích làm sao cho mẹ hiểu! Vì con không có cái quyền admin, nên không thể chỉnh cho mẹ được.

Mẹ Gà:” Ủa, phải có quyền nữa hả???.

Rồi một ngày đẹp trời, nhưng cái laptop thì màu đen im ĩm, mẹ Gà lại cầu cứu.Bạn nhỏ vội xách cái đầu máy vi tính cũ để ở góc phòng, kết nối liền với màn hình, rồi cặm cụi dùng tuột vít để tháo, rồi ráp cái gì đó, mà cở mẹ Gà thì nhìn vào chỉ thấy là những cái hộp bằng sắt, những miếng dài bằng đồng mà thôi.

Lát sau mẹ Gà mới có một cái máy tính tạm sử dụng được và dần dần mượt mà trong lúc làm việc nhưng mọi chương trình làm việc đều được bạn nhỏ quản lý cặp nhật thường xuyên. Thôi đành chào vĩnh biệt cái laptop thương yêu của mình và lại thêm một cái rào cản nữa giữa việc truy cập với việc thao tác trên trang WEB.

Lần 5: Món quà đặc biệt trong thời đại dịch Covid-19/ 2021

Lệnh giãn cách xã hội được liên tiếp ban hành cùng với tình hình bệnh dịch rất căng thẳng nên bạn nhỏ phải nghỉ học ở nhà, tạm cho là không bận rộn khá nhiều với việc học tập.

Với cái dáng vẻ mảnh khảnh, gầy gầy, bạn nhỏ đến bên mẹ nói: – Tháng 9 rồi mẹ, !có ngày đặc biệt của mẹ,con sẽ làm cho mẹ một điều đặc biệt nhưng mẹ phải vào phòng con, làm việc với con vài buổi, mang theo cả giấy và viết nữa nha.

Mẹ vào phòng bạn nhỏ đúng như lời hứa, mà trong đầu thắc mắc, không biết việc gì, kéo cái ghế ngồi bên cạnh bạn ấy, điều bạn ấy làm cho mẹ là điều chỉnh lại giao diện trang Web và thảo luận rất sôi nổi với mẹ Gà từng chi tiết:

1. Bạn nói cho mẹ Gà hiểu về những điểm hạn chế giữa tên miền chấm com (. Com) và chấm VN ( .VN) và các tên miền khác…

2. Bạn giải thích tại sao phải sử dụng hosting và các chi phí cùng các chức năng của mỗi loại phí duy trì cho tên miền.

3. Bạn ấy cũng giải thích cho mẹ biết về Quyền quản lý trang Web của admin và trang nào dành cho admin, trang nào dành riêng cho người sử dụng.

Lúc này mẹ Gà bị đổi vai trò, bạn nhỏ thao thao nói và trả lời những thắc mắc của mẹ Gà, giống như thể một giáo viên còn mẹ Gà là học trò ấy.

Cả hai mẹ con đồng ý thực hiện lại trang Web theo tiêu chí:

Cần bỏ những thứ phải nên bỏ, giữ lại những gì cần phát huy ( trích lời bạn nhỏ của mẹ Gà)

Bạn nhỏ mạnh dạn nhận vai trò làm admin chịu trách nhiệm hỗ trợ mẹ Gà trong việc đăng bài và chỉnh sửa những sai sót trên trang WEB kết hợp lại thành một khối thống nhất giữa trang Web và Facebook cùng email

Mẹ Gà nói: Sao lúc trước mẹ hỏi con không chịu hỗ trợ. Bạn nhỏ trả lời :- Lúc đó, con chưa có đủ thông tin và kiến thức để giải thích cho mẹ hiểu đó Mẹ Gà ơi!. Cái tên mẹ Gà có lẽ bắt đầu từ đó.Trang Web rất đơn sơ nhưng là tình yêu của hai mẹ con nhà Gà.

Cuối cùng thì rất cám ơn hai bạn Nguyệt và bạn Thiên Ân, cùng các bạn sinh viên khoa Công nghệ thông tin và nhóm dịch thuật Sao mộc của trường Đại học UEF với các bài dịch thuật khá là bổ ích đã được đăng tải trên trang Web và xin lỗi các bạn vì mẹ Gà chưa đăng tải kịp, nhưng hứa sẽ tiếp tục hoàn chỉnh.

Ngày 10/9/2021

Tác giả bài viết : Nguyễn Thị Phương Dung

09
Th9

Sản Phẩm, Trẻ Em

Làm cách nào để phát triển ngôn ngữ và giao tiếp với trẻ khiếm thính?

Đăng vào Tháng chín 9, 2021Tháng Một 15, 2025 bởi Phương Dung

Giới thiệu

Dù cho ba mẹ có chọn bất kỳ ngôn ngữ nào để giao tiếp với trẻ, có rất nhiều phương pháp đơn giản mà ba mẹ có thể giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp và học ngôn ngữ, đó là chọn những cơ hội thực tế gần gũi với trẻ trong các hoạt động thường ngày vi dụ như: Nói chuyện với trẻ trong giờ tắm cho trẻ, nói chuyện với trẻ trong giờ thay quần áo cho trẻ…

Có một số phụ huynh đã có những cảm giác như bị áp lực, lo âu và chán nản khi nghĩ đến tương lai của con, nên cảm thấy khó khăn khi giao tiếp với con, nhiều phụ huynh đã tự hỏi: Phải mất bao lâu thì con tôi mới nói được?Tất cả việc này đều phụ thuộc ở phụ huynh, nếu phụ huynh nhanh chóng vượt qua giai đoạn khủng hoảng tâm lý,chấp nhận sự thật dành nhiều thời gian cho con trẻ, thì khả năng phục hồi ngôn ngữ của trẻ sẽ là món quà vô giá cho phụ huynh.

Tạo nhiều cơ hội cho trẻ sử dụng giao tiếp bằng mắt

Nét mặt, cử chỉ, điệu bộ, hành động đều là một phần khởi đầu trong việc học ngôn ngữ của trẻ. Tất cả người lớn trong gia đình, dù trong gia đình trẻ nghe được hoặc gia đình có trẻ bị khiếm thính, họ đều có sử dụng một phần nào đó về cử chỉ, điệu bộ, nét mặt trong khi giao tiếp với trẻ. Điều này giúp trẻ có cơ hội được tiếp cận với ngôn ngữ. Tại sao?

Vì nét mặt, cử chỉ , điệu bộ giúp thu hút sự chú ý của trẻ, trẻ có cơ hội được đối mặt với bạn, quan sát rõ khuôn mặt và môi của bạn, hình thành kỹ năng giao tiếp bằng mắt, chuẩn bị cho việc phát ra các âm bập bẹ, vì vậy khi giao tiếp với trẻ, đặc biệt là trẻ khiếm thính,bạn cần nên chú ý đến cường độ ánh sáng, không nên quay lưng lại với cửa sổ trong khi giao tiếp với trẻ, làm cho trẻ khó nhìn thấy khuôn mặt của bạn.

Bạn có thể hát và múa cho trẻ nghe , đây là hoạt động rất hữu ích trong việc phát triển ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp cho trẻ vì nó gây được sự chú ý cho trẻ và mang tính vui nhộn.

Quan sát và chờ đợi:

Quan sát theo dõi để nắm bắt ý tưởng của trẻ, thật sự giúp chúng ta hiểu rằng trẻ đang mong muốn thể hiện điều gì trong khi giao tiếp.

Ngoài việc giúp chúng ta hiểu trẻ đang mong muốn điều gì, còn giúp chúng ta biết được trẻ thích thú cái gì, quan tâm việc gì, điều gì nhất và đang mong muốn để được đáp ứng điều đó.

Việc quan sát và chờ đợi để nắm bắt ý tưởng của trẻ sẽ giúp cho con bạn và bạn có được một tâm thế chuẩn bị khởi đầu cho việc hội thoại và tương tác với nhau, được diễn ra một cách tự nhiên.

Trẻ khiếm thính cần có khoảng thời gian lặng yên để cả hai bên cùng chờ đợi và nắm bắt ý tưởng lẫn nhau trước khi diễn ra buổi hội thoại, trong khi đối với trẻ nghe được thì rất hiếm khi có khoảng thời gian lặng yên này.Khoảng thời gian quan sát và chờ đợi để nắm bắt ý tưởng của trẻ khiếm thính, có thể là 1 khoảng thời gian im lặng khá dài, đôi lúc làm cho ba mẹ phải sốt ruột, chán nản và mệt mỏi, nhưng chúng ta cần phải cố gắng kiên trì, có thể gây chú ý cho trẻ bằng cách thử ngồi đối diện với trẻ cùng với món đồ chơi, trò chơi mà trẻ thích. Nếu trẻ cần thêm thời gian cho việc kết nối -giao tiếp để diễn ra buổi hội thoại, thì hãy kiên trì và hào phóng cho trẻ thêm thời gian.

Khi trẻ đã bắt đầu kết nối giao tiếp với ba mẹ, cũng chính là lúc trẻ học được kỹ năng biết thay phiên nhau trong khi nói chuyện và hội thoại với người khác.

Nếu trẻ đã bắt đầu kết nối được với ba mẹ, nhiệm vụ của ba mẹ là phản hồi/ đáp ứng ngay với trẻ, sự đáp ứng hay phản hồi trong khoảng thời gian này được xem như là một thông điệp thông báo cho trẻ biết rằng: Bạn cũng đang rất thích thú những gì trẻ đang quan tâm, mặt khác sự phản hồi của bạn cũng được xem như là lời thông báo cho trẻ biết rằng bạn đang quan tâm, chú ý và tôn trọng những nỗ lực phản hồi trong giao tiếp của trẻ.

Việc ba mẹ phản hồi lại với trẻ có thể sử dụng nhiều phương pháp đơn giản khác nhau:

Bạn biểu lộ sự vui sướng qua khuôn mặt với một nụ cười rạng rỡ/ sảng khoái.
Bạn giơ tay vẫy vẫy tỏ vẻ vui sướng.
Bạn giơ ngón tay cái biểu hiện lời khen:” con giỏi quá:”
Bạn sử dụng giọng nói với âm giọng hơi cao để lộ vẻ thán phục:” Ôi! Hay quá:”
Bạn trả lời câu hỏi của con hoặc giúp con làm việc gì đó, với 1 thái độ nhiệt tình.

Sau khi trẻ đã bắt đầu kết nối giao tiếp với bạn, cuộc hội thoại tất nhiên sẽ được diễn ra, bạn lại tiếp tục phản hồi và đáp ứng. Lưu ý rằng việc phản hồi đáp ứng trong lúc này, không phải chỉ im lặng làm theo những gì trẻ yêu cầu hoặc chỉ trả lời câu hỏi của trẻ ( nếu có) mà bạn có thể phải nói những gì mà trẻ đang làm hoặc giải thích cho trẻ biết về những cảm giác, những suy nghĩ của bạn về những ý tưởng của trẻ.

Bạn cũng có thể nhại lại giọng nói bập bẹ của trẻ, những âm giọng mà trong quá trình giao tiếp trẻ đã phát ra, hoặc sao chép hành động biểu cảm, lời nói của trẻ để tiếp tục mở rộng thêm vốn câu từ cho trẻ.

Ví dụ:

Trẻ: Trẻ đang cố gắng dùng tay xoay nắp hộp, với mong muốn được mở nắp hộp, lại vừa lắc đầu và phát ra âm / chắt, chắt/

Mẹ quan sát nhìn thấy và nói: Con muốn mở hộp à! Mẹ nhại lại âm của trẻ /chắt, chắt…/ Sao mà khó quá vậy!

Trong tình huống trên mẹ đã giúp mở rộng thêm vốn từ vựng cho trẻ bằng câu nói rất tự nhiên/con muốn mở nắp hộp à / Sao mà khó quá vậy!

Cần ghi nhớ rằng:” Trẻ chỉ thích giao tiếp với bạn, khi mà bạn đang nói về những gì mà trẻ đang quan tâm và thích thú. Đừng bao giờ hướng trẻ nói về những gì mà chính bạn đang quan tâm và thích thú.

Để có được nhiều những buổi nói chuyện với trẻ đầy thú vị, bạn cần quan tâm đến những tình cảm và cảm xúc của trẻ.

Tình cảm và cảm xúc:

Trẻ trong độ tuổi từ 6 tháng đến 1 tuổi đã thể hiện rất rõ tình cảm của mình với ba mẹ và cũng rất nhạy cảm với những tình cảm của ba mẹ dành cho trẻ. Trong thời gian này, ba mẹ nên giúp trẻ làm quen với các từ vựng thể hiện tình trạng cảm xúc như: Ôi chao! Con của mẹ buồn rồi hoặc Ôi con ăn hết rồi à, mẹ vui quá đi.

Biết thể hiện cảm xúc của mình, kết hợp với việc dùng các từ ngữ diễn tả tâm trạng của mình là nền tảng cho việc phát triển các kỹ năng xã hội cho trẻ trong tương lai, nó còn giúp cho trẻ hiểu được cảm xúc của người khác và hình thành những mối quan hệ tích cực trong xã hội về sau.

Thông thường mọi người thường có chung một suy nghĩ, trò chơi không mang lại ích lợi gì cả, thật ra chính trò chơi mang lại cho trẻ những kỹ năng phát triển cảm xúc, nhận thức, kể cả ngôn ngữ.

Trò chơi đóng vai

Trò chơi tưởng tượng hay trò chơi đóng vai, tất cả những trò chơi đều mang đến cho trẻ những cơ hội để phát triển ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp, vì trò chơi luôn mang đến cho trẻ sự vui tươi, mà trẻ học được nhiều câu, từ và phát triển tốt kỹ năng giao tiếp, khi mà trẻ ở trong tâm trạng vui tươi và hạnh phúc.

Trò chơi còn giúp trẻ biết thể hiện cảm xúc của mình và biết đồng cảm với những cảm xúc của người khác.

Vi dụ mẹ và bé đang chơi trò chơi đóng vai giúp đưa gấu bông đi khám bệnh:

Mẹ sẽ nói : Gấu bông đang bệnh, cảm thấy không ổn, nên cần đi khám bệnh, vì bị bệnh nên Gấu bông cần phải được chăm sóc nhẹ nhàng ân cần, không được lôi kéo Gấu bông.

Bé chú ý quan sát mẹ và bắt chước những cử chỉ nhẹ nhàng vuốt ve, an ủi Gấu bông như muốn đồng cảm với người bạn Gấu bông.

Âm nhạc ( hát múa, vận động theo lời bài hát)

Trẻ đã có những biểu hiện thích nghe hát và vận động theo lời bài hát ngay từ khi còn nhỏ, ví dụ như thường lắc lư đầu hoặc nhịp chân khi nghe tiếng nhạc… Vậy tại sao trẻ khiếm thính lại không có cơ hội thực hiện điều này? Không có sự khác biệt nào ở đây cả. Chỉ cò điều là ba mẹ có cho trẻ khiếm thính cơ hội này không! Ba mẹ nên tạo điều kiện cho trẻ khiếm thính được nghe nhạc và nhún nhẩy theo lời bài hát, bằng cách ba mẹ có thể bật nhạc và nhún nhấy theo nhạc để trẻ có thể bắt chước.

Theo nghiên cứu cho thấy rằng trẻ em học ngôn ngữ và phát triển những kỹ năng giao tiếp rất nhanh nếu được tiếp cận sớm với âm nhạc, chúng ta thấy rõ điều này, kể cả người lớn cũng đều thuộc lời bài hát nhanh hơn là học thuộc lòng bài diễn thuyết.

Sách truyện- Bài thơ.

Trẻ con rất thích được đọc sách xem truyện, trẻ thường rất thích lật từng trang sách, xem hình ảnh vui nhộn và đẹp trên những trang sách, thậm chí trẻ lại tự phát ra những âm bập bẹ như thể hiện cho mọi người biết là trẻ đang đọc sách.

Đọc sách cho trẻ nghe là hoạt động phát triển ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp cho trẻ, thông qua các nhân vật trong truyện giúp trẻ biết được tên gọi một số vật, hành động,và tính cách của nhân vật, phát triển số vốn từ biểu hiện cảm xúc, thậm chí phát triển kỹ năng giao tiếp thông qua các câu thoại trong truyện hình thành kỹ năng đọc cho trẻ, làm nền tảng cho việc học ngôn ngữ sau này.

Có nhiều phụ huynh lo lắng rằng: Liệu trẻ khiếm thính có cần loại đồ chơi hay loại sách đặc biệt nào để phát triển các kỹ năng cho trẻ không? Đây không phải là vấn đề cần phải quan tâm, trẻ sẽ chơi bất kỳ những món đồ chơi nào mà trẻ thích giống như bao trẻ khác.

Chủ yếu là tổ chức hoạt động trò chơi như thế nào để thu hút trẻ, trẻ được tham gia tích cực trong hoạt động trò chơi. Trẻ sẽ được thoải mái phát triển ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp, nếu được hòa mình trong môi trường vui nhộn.

Phát triển kỹ năng giao tiếp thông qua các hoạt động sinh hoạt thường ngày.

Xin phụ huynh vui lòng ghi nhận rằng: Kỹ năng giao tiếp luôn được phát triển ở mọi lúc, mọi nơi, và luôn được diễn ra một cách tự nhiên, không chỉ được thực hiện như 1 tiết dạy.

Dành thời gian chơi và nói chuyện với trẻ thông qua các hoạt động sinh hoạt hằng ngày, đây mới chính là những cơ hội tốt để giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp và ngôn ngữ.

Ba mẹ có thể tận dụng những cơ hội tự nhiên như giờ ăn, giờ ngủ, lúc tắm cho trẻ, thay quần áo…

Ví dụ: Trong giờ ăn mẹ có thể chơi trò chơi thay phiên đút nhau ăn

Mẹ: Nào há miệng ra : Cháo bay vào nè.

Trẻ: Aaa!Um um,

Mẹ: Ôi hoan hô! Cháo bay vào miệng rồi. Bây giờ cho cơm và thịt bay vào miệng mẹ nhá.

Trẻ gật đầu đắc ý:/ Mm/ mom/ mom

Mẹ nói: cơm thịt bay vào miệng nha.

Nếu trò chơi này được diển ra vài lần, trong không khí vui nhộn như vậy, dần dần trẻ sẽ học được tên của hai loại thực phẩm Cháo và Cơm, kỹ năng thay phiên nhau trong quá trình chơi và nhiều cấu trúc câu khác, nếu được mẹ chú ý mở rộng thêm.

Tận dụng thêm những cơ hội bất ngờ, nhưng lại hết sức tự nhiên như:

Khi có tiếng gõ cửa hoặc tiếng xe của ai đó: Mẹ nhìn trẻ và nói: Ba về đó/ hoặc mẹ về kìa.

Có tiếng chó sủa bên ngoài: mẹ nhìn bé, tay chỉ vào tai biểu hiện yêu cầu chú ý lắng nghe, rồi nói: Ôi con Nô lại đói bụng rồi.

Thông qua những cơ hội tự nhiên như vậy, dần dần trẻ sẽ học được các cụm từ : Ba/ mẹ về đó. Con Nô đói bụng, tập kỹ năng chú ý lắng nghe trước khi nói.

Tham gia các sự kiện, những buổi tiệc sinh nhật của bạn bè, các buổi đi chơi ngoài trời cũng là những cơ hội tuyệt vời để trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp và ngôn ngữ cho trẻ.

Sự tham gia hỗ trợ của các thành viên khác trong gia đình:

Người can thiệp cho trẻ có nhu cầu đặc biệt, đặc biệt là trẻ khiếm thính không chỉ là bác sĩ, chuyên gia, giáo viên, ba mẹ, cần ghi nhớ rằng, các thành viên trong gia đình cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và can thiệp cho trẻ ví dụ như: Ông, bà, anh, chị, em của trẻ hoặc các cô, chú, dì… ( nếu có và đang sống chung với gia đình trẻ).Trẻ được tiếp cận và giao tiếp với nhiều người sẽ học được đa dạng ngôn ngữ, trãi nghiệm nhiều cách giao tiếp sẽ có kỹ năng uyển chuyển trong cách ứng xử.

Phụ huynh chỉ cần nhắc nhở các thành viên trong gia đình, nên đối diện với trẻ (mặt đối mặt) mỗi khi cần tương tác với trẻ, cố gắng lắng nghe trẻ và khuyến khích có sự thay phiên nhau trong khi giao tiếp.

Trong bất kỳ trường hợp nào, sử dụng ngôn ngữ lời nói hay sử dụng ngôn ngữ dấu trong giao tiếp, đặc biệt đối với trẻ khiếm thính cần lưu ý đến máy trợ thính hay nói cách khác:” Các Thiết bị công nghệ hỗ trợ cho việc nghe:” mà con bạn đang sử dụng, phải đảm bảo rằng chúng đang hoạt động tốt, điều này đồng nghĩa với việc con bạn đang được nghe một cách trọn vẹn lời nói của bạn hoặc của người khác.

Nếu con bạn đang sử dụng Máy trợ thính, bạn nên kiểm tra :

1.Máy không bị hỏng ở bất cứ bộ phận nào (không có bộ phận nào bị tháo rời ra).

2. Núm tai phải sạch, không có ráy tai bám vào.

3. Ống dẫn từ núm tai đến máy trợ thính phải sạch, đảm bảo không có vật gì làm tắc nghẽn ống dẫn.

4. Pin của máy hoạt động tốt.

5. Chất lượng âm thanh của máy tốt (có tiếng rít liên tục, không bị gián đoạn, lúc to, lúc nhỏ).

Nếu con bạn đang sử dụng Điện cực ốc tai, bạn nên kiểm tra:

1.Máy vẫn còn nguyên vẹn

2.Đèn thông báo tình trạng Pin có đang hoạt động tốt không?

3.Đã bật máy chưa?

Nếu các thiết bị hỗ trợ nghe có những vấn đề không ổn, bạn cần liên hệ ngay với nhà Thính học, giáo viên giảng dạy chuyên ngành trẻ khiếm thính để kịp thời sửa chữa cho trẻ, cố gắng không để trẻ bị gián đoạn việc nghe trong thời gian dài, với lý do là máy đang phải sửa chữa.

Đôi khi có những tình huống, trẻ tự tháo máy ra khỏi tai, điều này có khả năng trẻ không nghe được gì từ Máy trợ thính hoặc Điện cực ốc tai nên cảm thấy buồn chán.Đôi lúc trẻ cảm thấy khó chịu bởi Núm tai và tiếng hú của máy.Khi xảy ra những trường hợp trên, phụ huynh cần báo cho nhà Thính học và giáo viên chuyên ngành khiếm thính để có phương án hỗ trợ.

Một điểm mà phụ huynh phải lưu ý và cần ghi nhớ rằng: Khi trẻ khiếm thính đã được mang Máy trợ thính, đã được cấy Điện cực ốc tai là sẽ có sức nghe trở lại như trẻ nghe được. Trẻ khiếm thính sau khi được đeo máy hoặc cấy ốc tai vẫn cần có nhiều thời gian tập nghe, lắng nghe để phát triển ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp.

Ngoài việc chú ý đến việc phát triển ngôn ngữ và kỷ năng giao tiếp cho trẻ, phụ huynh cần tạo ra môi trường nghe tốt, trẻ sẽ dễ dàng nghe được lời nói để phát triển kỹ năng giao tiếp khi trẻ được ở trong môi trường yên tĩnh.Vì vậy khi nói chuyện với trẻ cần chú ý :

Nếu ở trong phòng có TiVi đang hoạt động, thì bạn cần nên tắt Tivi để trẻ nghe lời nói của bạn rõ hơn hoặc cho máy giặt dừng lại khi bạn và trẻ đang ở gần thiết bị này, đảm bảo không có 1 thiết bị nào tạo ra tiếng ồn, làm cho trẻ khó nghe lời nói khi trẻ đang giao tiếp với bạn hoặc ai đó.

Đóng cửa, kéo màn hoặc trãi thảm trên sàn để làm giảm tiếng ồn xuất phát bên ngoài phòng, nên lưu ý đến môi trường yên tĩnh, trước khi trẻ và bạn bắt đầu tương tác, nói chuyện hoặc chơi với nhau trong phòng.

Khi nói chuyện và tương tác với trẻ, bạn nên lưu ý đến khoảng cách giữa bạn và trẻ, đảm bảo rằng khoảng cách giữa trẻ và người đối diện phải tối thiểu từ 2 đến 3 mét trong môi trường yên tĩnh.

Bài viết được thực hiện bởi Niềm Tin và nhóm dịch thuật Sao mộc ( sinh viên khoa Anh) trường Đại học UEF.

08
Th9

Trẻ Em

Hội chứng Asperger

Đăng vào Tháng chín 8, 2021Tháng Một 1, 2024 bởi Phương Dung

Hội chứng Asperger có liên quan gì với Tự Kỷ?

Hội chứng Asperger cũng được biết đến với tên gọi Asperger’s disorder và được xem như là một dạng của Tự kỷ nhưng khi trẻ có hội chứng Asperger thì có nhận thức ( trí thông minh) ở mức từ trung bình hoặc trên trung bình, không có dấu hiệu phát triển chậm về ngôn ngữ (nói được các từ đơn khi lên 2 tuổi, nói cả cụm từ khi lên 3 tuổi).

Tự kỷ có những dấu hiệu yếu kém về các kỹ năng ở phạm vi rộng, ngược lại người có hội chứng Asperger thì không có biểu hiện yếu kém, hầu như không có biểu lộ rõ nét như người và trẻ bị Tự kỷ , tuy nhiên người /trẻ bị hội chứng Asperger cũng vẫn có những khó khăn làm ảnh hưởng đến cuộc sống.

Người /trẻ bị hội chứng Asperger luôn có những hành vi ứng xử không uyển chuyển,gặp khó khăn trong việc hiểu ngôn ngữ lời nói, có những đam mê mảnh liệt về một chủ đề chuyên môn nào đó,mong muốn được tương tác với ai đó, nhưng lại không biết kết thân và không biết bắt đầu thiết lập mối quan hệ với người khác như thế nào.

Nét đặc trưng của hội chứng Asperger:

Hội chứng Aperger đôi lúc được xem như là Tự kỷ khi được nhìn một cách tinh tế hơn và được đối chứng với những suy nghĩ lỗi thời trong quá khứ.Có một số giả thiết đã phản biện rằng những dấu hiệu bao gồm những triệu chứng của Asperger đều hoàn toàn khác với Tự kỷ.

Những tranh luận lại tiếp tục xảy ra khi các nhà chuyên môn thực hiện bộ công cụ chẩn đoán DSM-5.

Ngưởi có hội chứng Aperger có giọng nói như người máy, đều đều không có ngữ điệu, không thể thu hút sự chú ý từ người nghe, thường trình bày những chủ đề kỳ quặc, không phải là mối quan tâm của mọi người.

Người có hội chứng Asperger thường có khuynh hướng hiểu ngôn ngữ một cách máy móc ( hiểu nghĩa của từng từ trong câu) không thể hiểu tiếng lóng, từ văn chương hoặc những từ ngữ không chính thức) ví dụ: Tối rồi chị ở lại ăn cơm nha-Có thể hiểu,nhưng nếu nói : Tối rồi ở lại dùng bữa nha- không thể hiểu hoặc có thể hiểu cụm từ :’’ Đi uống rượu nhưng lại không hiểu từ Đi nhậu.

Không thể dự đoán được những cảm xúc trong lời nói hoặc gương mặt của đối phương khi giao tiếp.

Không giống như Tự Kỷ luôn thờ ơ xa lánh, không muốn giao tiếp với mọi người

Ngược lại người bị hội chứng Asperger thì rất mong muốn tương tác với người khác nhưng lại không biết cách nào để giao tiếp cho thích hợp.

Họ luôn có cảm giác cô đơn,có thể sống cuộc sống độc lập, đôi khi thành công với việc làm mà họ thích.

Chính vài điểm hoàn hảo nêu trên đã gây khó khăn cho việc chẩn đoán phát hiện ra người bị hội chứng Asperger hoặc chẩn đoán muộn, bởi hành vi của họ không phải lúc nào cũng gây rối, lại có những biểu hiện cực kỳ thông minh.Vì vậy giáo viên dễ nhận định sai về hành vi của trẻ bị hội chứng Asperger.

Bài viết từ nguồn tài liệu học online của khóa học freecourses.derby.ac.uk.

Niềm Tin cùng nhóm dịch thuật Sao mộc ( Sinh viên khoa Anh trường Đại học UEF) thực hiện.

07
Th9

Trẻ Em

Những thách thức của trẻ khiếm thính và gia đình trẻ.

Đăng vào Tháng chín 7, 2021Tháng chín 17, 2021 bởi Phương Dung

Những thách thức của trẻ khiếm thính và gia đình của trẻ

Trong những năm đầu đời, não của trẻ luôn trong giai đoạn phát triển và từng bước hệ thống hóa các chức năng để hoạt động cho những năm sau. Nếu vì một lý do nào đó, mà trẻ không thể tiếp cận được với các hoạt động giao tiếp và ngôn ngữ, điều này sẽ làm ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển của 1 số các kỹ năng sau :kỹ năng trí nhớ, kỹ năng hệ thống hóa trong suy nghĩ, giải quyết các vấn đề và phát triển kỹ năng xã hội.

Kỹ năng đầu tiên của trẻ là Kỹ năng giao tiếp và ngôn ngữ. Tuy nhiên kỹ năng giao tiếp và ngôn ngữ của trẻ có được phát triển và mở rộng hay không? Tất cả đều được quyết định bởi mối quan hệ giao tiếp giữa trẻ với Phụ huynh và các thành viên trong gia đình. Số vốn từ, khả năng sử dụng từ/ câu trong đối thoại giữa ba mẹ với con trẻ và các thành viên trong gia đình, là những mối quan hệ tương tác rất quan trọng trong thời gian trẻ bắt đầu bắt chước và tiếp nhận ngôn ngữ.

Việc học ngôn ngữ và giao tiếp của trẻ khiếm thính, luôn là vấn đề thách thức của phụ huynh và trẻ

Phụ huynh với việc mât thính lực của con.

Phụ huynh có con là trẻ khiếm thính, trong những giai đoạn đầu thông thường luôn bối rối, cảm thấy lo lắng, đôi lúc lại thiếu tự tin khi tham gia cùng với trẻ trong các hoạt động sinh hoạt hằng ngày.Một số phụ huynh khác thì lại cho rằng cần tim một phương pháp nào khác, đơn giản hơn để giải quyết trong trường hợp, ba mẹ không thể hiểu và giao tiếp với trẻ.

Tuy nhiên cần nhớ rằng, trong những năm đầu đời, chỉ sử dụng duy nhất 1 phương pháp đó là giao tiếp và nắm bắt ý tưởng, phương pháp này được thực hiện đồng nhất cho tất cả trẻ cũng như mọi người, nó được thực hiện thông qua hành động: nụ cười, nét mặt, cử chỉ.

Như đã đề câp ở trên, đối với trẻ khiếm thính ba mẹ nên nhớ rằng trẻ cần có nhiều buổi giao tiếp, tương tác trò chuyện và tiếp cận với nhiều câu từ phong phú, có rất nhiều cơ hội giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp và ngôn ngữ, điều này phụ thuộc vào sự quyết tâm của ba mẹ.

Để giải quyết những thách thức nêu trên, ba mẹ cần những hỗ trợ đầu tiên như sau:

Hỗ trợ từ Nhà thính học giúp Phụ huynh hiểu rõ về các công nghệ kỹ thuật của các thiết bị như máy trợ thính, điện cực ốc tai, cấy ghép thính giác xương và hướng dẫn phụ huynh cách sử dụng tối đa các tần suất khuếch đại âm thanh của các thiết bị và cách bảo quản các thiết bị trong các môi trường hoạt động mà mục tiêu cần đạt: Giúp trẻ nghe rõ hơn trong mọi tình huống.

2.Giáo viên chuyên biệt, chuyên ngành khiếm thính:

Giáo viên cung cấp các thông tin liên quan về tâm lý và các giai đoạn phát triển ngôn ngữ của trẻ khiếm thính. Giáo viên hướng dẫn hỗ trợ phụ huynh thực hành các buổi giao tiếp/ hội thoại với trẻ tại gia đình, giáo viên còn giúp phụ huynh kết nối với các chuyên gia trong lĩnh vực phát triển ngôn ngữ: Chuyên gia chỉnh âm và Âm ngữ trị liệu.

( hình ảnh mang tính chất minh họa)

Để học ngôn ngữ được tốt hơn, việc nghe và lắng nghe là yếu tố quan trọng không thể thiếu được trong việc học ngôn ngữ của tất cả trẻ em.

Nghe là bước 1 trong hoạt động thính giác của trẻ, là nền tảng cho việc học ngôn ngữ:

Tai của trẻ đã hình thành đầy đủ trong giai đoạn trước khi sinh, thậm chí trẻ đã bắt đầu nghe được âm thanh ngay từ khi còn trong bụng mẹ. Tuy nhiên việc nghe, chỉ được xem là bước 1, trong lộ trình hoạt động thính giác của trẻ, các dây thần kinh thính giác được hình thành mang những âm thanh nghe được từ tai đến não. Như vậy việc nghe của trẻ trong giai đoạn này được xem là Nghe không có chủ đích.

Như chúng ta biết não của trẻ phát triển rất nhanh trong 3 năm đầu đời. Chuyện gì xảy ra nếu thính giác của trẻ không họat động? Có nghĩa là các dây thần kinh thính giác không mang được âm thanh đến não. Trẻ sẽ sống trong thế giới không có âm thanh, không nghe được cả âm giọng và lời nói. Do đó trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần phải kích thích hoat động thính giác sớm, để làm nền tảng cho việc học ngôn ngữ của trẻ sau này.

Lắng nghe là bước 2 trong lộ trình hoạt động thính giác

Để phát ra được những âm bập bẹ như là lời nói đầu tiên, trẻ đã phải lắng nghe các từ hàng trăm lần. Đến năm lên 4 tuổi trẻ đã có khẳ năng lắng nghe đến 45 triệu từ. Như vậy việc nghe trong giai đoạn này được xem là Nghe có chủ đích.

Máy trợ thính và cấy điện cực ốc tai

Được xem là các thiết bị hỗ trợ việc nghe cho trẻ khiếm thính,nó tạo cơ hội cho trẻ tiếp cận với thế giới âm thanh, giúp cải thiện bước 1 trong lộ trình hoạt động thính giác của trẻ khiếm thính. Các thiết bị nêu trên, nếu được cung cáp phù hợp với độ mất thính lực của trẻ, đồng thời trẻ khiếm thính được tiếp cận với các thiết bị ấy càng sớm, càng tốt, đặc biệt là trong giai đoạn phát triển ngôn ngữ từ 0 đến 2 tuổi, thì khả năng học ngôn ngữ của trẻ sẽ được phục hồi tốt.

Môi trường học ngôn ngữ ngẫu nhiên

Trẻ học được ngôn ngữ lời nói thông qua việc nghe một cách ngẫu nhiên, khoảng 90% thông tin mà trẻ có được, thường là do tình cờ nghe được của ai đó, hoặc được nghe rất nhiều lần trong bất kỳ tình huống tự nhiên nào đó,nên trẻ biết được tên gọi, công dụng, tính chất, khí chất… của 1 vật dụng, hoặc hành động nào đó, đều nhờ vào việc nghe một cách ngẫu nhiên và trẻ khiếm thính học ngôn ngữ giống như vậy.

Ví dụ: Trẻ đưa ngón tay vào miệng, nhìn mẹ nói / mum, mum/

Mẹ cười đưa cho trẻ 1 bình sữa và nói:’ Uống sữa hả con. Mẹ biết rồi sữa của con đây:”

Hành động của mẹ là đưa bình sữa và nói:” Uống sữa hả con. Mẹ biết rồi sữa của con đây:” được lập lập lại rất nhiều lần trong ngày và hàng tuần, thậm chí hàng tháng, trẻ được nghe nhiều lần, nhìn thấy nhiều lần, trẻ hiểu được cái bình mà mẹ đưa cho trẻ được gọi là bình sữa và chất lỏng trong bình đó được gọi là sữa, các hoạt động kể cả hành động của người lớn luôn đi kèm với lời nói, được trẻ chú ý quan sát và lắng nghe có chủ đích là cơ hội giúp phát triển ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp cho trẻ.

Trẻ cũng có thể lắng nghe có chủ đích trong các tình huống khác, ví dụ như mẹ nhờ ai đó lấy hộ bình sữa cho trẻ, hay ai đó giúp khuấy sữa cho trẻ. Các tình huống nêu trên được diễn ra 1 cách tự nhiên trong sinh hoạt hằng ngày, nhưng lại tự nhiên giúp trẻ học được từ bình sữa và sữa

Tuy nhiên đối với trẻ khiếm thính việc học ngôn ngữ một cách ngẫu nhiên là một điểm hạn chế, do trẻ gặp khó khăn trong việc nghe. Trẻ chỉ nhận được thông tin hoặc học ngôn ngữ, khi ai đó trực tiếp đến trước mặt trẻ và nói cho trẻ nghe.Chính vì thế mà trẻ khiếm thính cần được bù đắp điểm hạn chế này, là học ngôn ngữ ngẫu nhiên trong môi trường tự nhiên kết hợp với việc mang máy trợ thính hoặc cấy điện cực ốc tai

Ba mẹ của trẻ khiếm thính nên dành nhiều thời gian giao tiếp để chơi với trẻ, nói chuyện với trẻ trong các hoạt động sinh hoạt thường ngày. Lưu ý rằng: Khi nói chuyện với trẻ, giao tiếp hoặc chơi với trẻ, ba mẹ phải đảm bảo rằng các thiết bị trợ giúp việc nghe của trẻ như: máy trợ thính, điện cực ốc tai… đều phải đang trong tình trạng hoạt động tốt.

Bài viết có tham khảo tài liệu Helping your deaf child to develop language and communication from 0 to 2 years của tổ chức ndcs.

Niềm tin cùng với nhóm dịch thuật Sao mộc ( sinh viên trường đại học UEF)

06
Th9

Trẻ Em

Giao tiếp và ngôn ngữ có khác nhau không?

Đăng vào Tháng chín 6, 2021Tháng mười hai 5, 2023 bởi Phương Dung

Phát triển ngôn ngữ cho trẻ khiếm thính từ 0 đến 2 tuổi ( phần 1)

Trong quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ, có vài người đã thắc mắc giữa giao tiếp và ngôn ngữ có giống nhau không?Chúng ta bắt đầu quan sát về trẻ nói chung

Giao tiếp và ngôn ngữ không giống nhau.

Giao tiếp

Giao tiếp được xem là quá trình trao đổi hai chiều, giao tiếp đóng vai trò quan trọng trong việc học tập và hình thành mối quan hệ với người khác, ngoài ra giao tiếp còn giúp cho mọi người hiểu nhau. Mọi người có thể dùng nhiều cách để giao tiếp với nhau như: Nói, sử dụng ngôn ngữ dấu, giao tiếp bằng mắt, cử chĩ điệu bộ, biểu hiện gương mặt. Đối với trẻ giao tiếp tốt là điểm khởi đầu cho việc phát triển ngôn ngữ.

Ngôn ngữ:

Ngôn ngữ có liên quan đến: Từ, cụm từ, văn phạm, bao gồm cách diễn đạt để người khác hiểu được như là cử chỉ điệu bộ, ngôn ngữ còn dùng để phản ánh khả năng suy nghĩ và được thể hiện qua lời nói hoặc ngôn ngữ ký hiệu. Điều quan trọng cần ghi nhớ rằng, trẻ sơ sinh trong giai đoạn từ 0 đến 3 tháng thông thường không có kỹ năng sử dụng ngôn ngữ lời nói chỉ sử dụng cử chỉ điệu bộ để giao tiếp với người lớn

Những biểu hiện giao tiếp của trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh đã bắt đầu giao tiếp với mọi người ngay khi vừa mới sinh ra vài phút, trẻ đã lập tức gửi những thông điệp đến cho mọi người bằng việc sử dụng cử chỉ điệu bộ để giúp mọi người hiểu và nhận ra trẻ đang muốn gì ví dụ như là:

Trẻ biểu hiện những càm xúc thoải mái hoặc khó chịu, đói bụng bằng ngôn ngữ tiếp nhận như trẻ thì thầm, khóc, cười, uốn éo thân mình.
Mỗi khi thú vị điều gì, thì trẻ đưa mắt tìm kiếm, nhìn hoặc vươn người tới…

Khi trẻ được 6 tháng đến 1 tuổi, trẻ bắt đầu sử dụng ngôn ngữ lời nói kết hợp với từ hoặc cụm từ để giúp mọi người hiểu trẻ ví dụ như:

Trẻ đưa ngón tay vào miệng, nhìn mẹ nói: Mẹ / mum, mum/

Dựa trên ngữ cảnh này, người đứng ngoài sẽ không hiểu trẻ muốn gì? Nhưng mẹ của trẻ sẽ hiểu ngay là trẻ muốn bú sữa.

Mẹ cười đưa cho trẻ 1 bình sữa và nói:’ Uống sữa hả con. Mẹ biết rồi sữa của con đây:”

Ba mẹ/ người nuôi dưỡng của trẻ luôn có kỹ năng quan sát, nhạy cảm và tinh vi trong việc hiểu trẻ hơn những người khác, chính vì có kỹ năng tự nhiên này, nên Phụ huynh luôn là người giao tiếp tốt nhất với trẻ và cũng là người giúp trẻ phát triển ngôn ngữ thông qua những buổi tương tác như thế trong các sinh hoạt hằng ngày.

Dựa vào ngữ cảnh trên, người mẹ đã phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua hành động đưa bình sữa cho trẻ và câu nói: Uống sữa hả con? Mẹ biết rồi sữa của con đây.

Có rất nhiều nguyên nhân, trường hợp tạo ra sự khác biệt trong quá trình phát triển ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp của từng cá nhân trẻ, nhưng việc cho trẻ tiếp cận sớm với ngôn ngữ và giao tiếp là điều quan trọng cần thiết.

Mọi người đều dùng nhiều loại ngôn ngữ khác nhau để giao tiếp, nhưng bất cứ dùng ngôn ngữ nào, thì việc giao tiếp với trẻ trong những năm tháng đầu đời luôn là giai đoạn quan trọng.